Bereidheid van mantelzorgers kent grenzen

De behoefte aan mantelzorg zal de komende jaren fors toenemen, maar de bereidheid om te zorgen groeit daarin niet mee. Van de Nederlanders die op dit moment (nog) niet zorgen, ervaart 70% restricties om te gaan zorgen voor een ander. Daarnaast is het aandeel dat vindt dat je hulp zoveel mogelijk van je netwerk moet krijgen, fors gedaald. 

De bereidheid van mantelzorgers heeft zijn grens bereikt, concludeert Mezzo naar aanleiding van de vandaag gepresenteerde mantelzorg cijfers uit het rapport Voor Elkaar? van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 heeft als doel zorg en ondersteuning dichtbij mensen te brengen. Mantelzorgers spelen hierin een cruciale rol. 

Met veel mantelzorgers gaat het goed, maar er is geen voortuitgang geboekt voor de mantelzorgers die de afgelopen jaren de meeste zorg op zich hebben genomen. Het aantal overbelaste mantelzorgers is de afgelopen twee jaar niet significant afgenomen. De manieren om overbelasting tegen te gaan of te voorkomen zijn bij de mantelzorger onbekend, onbereikbaar en komen om andere redenen niet tot stand. 

Bereidheid inzet netwerk fors afgenomen
Op dit moment zijn er voor iedere 85-plusser in potentie 13 mantelzorgers beschikbaar. Als gevolg van de vergrijzing zullen dit er in 2040 nog maar 5 zijn. Onder de huidige omstandigheden zit er geen grote groei meer in het aantal mantelzorgers dat zich wil en kan inzetten voor een ander. Van de mensen die nu nog niet zorgen heeft 70% geen tijd of ondervindt zelf gezondheidsproblemen. 

Daarnaast is het aandeel dat vindt dat je hulp zoveel mogelijk van je netwerk moet krijgen fors gedaald; van 41% (2010) naar 23% (2016). Dit is een zorgwekkende ontwikkeling aldus de belangenvereniging voor mantelzorgers. 

‘Willen we als samenleving in de toekomst kunnen blijven bouwen op mantelzorgers dan moeten we mantelzorgers serieus nemen in plaats van onszelf rijk te rekenen met het idee dat de mantelzorger het wel doet,’ aldus Liesbeth Hoogendijk, directeur Mezzo. 

Wat moet er gebeuren?
Mantelzorgers geven aan dat ze wel willen helpen maar dat hier ook een grens aan zit; dat dit niet teveel moet zijn en dat deze hulp vooral aanvullend moet zijn. 

Hoogendijk: ‘Hieruit blijkt dat mensen willen zorgen op een manier die bij hun eigen leven past en die haalbaar is.’ 

Volgens Mezzo moet het volgende gebeuren: 

• Bewustwordingscampagne voor ondersteuning mantelzorgers nu uitvoeren. (motie Ellemeet, juni 2017)
• Mantelzorgers niet langer tegenwerken in huidige wet- en regelgeving www.mezzo.nl/belemmering.
• Voor wie wil een cliëntondersteuner die adviseert, begeleidt en regeldruk verlaagt.
• Respijtzorg ruimhartig toekennen, zeker voor groepen die hoge belasting ervaren.
• Sterkere positie voor huisarts en Steunpunt Mantelzorg.
• Meer mantelzorgvriendelijke werkgevers zodat werk en mantelzorg beter te combineren is.

Meer informatie

• Voor elkaar? Stand van de informele hulp 2016 (SCP-publicatie) 
• Factsheet Kerncijfers informele hulp 2016

Bron: Mezzo