Ook burn-out door mantelzorg en vrijwilligerswerk

Ook drukke vrijwilligers, oppasoma's en -opa's en mantelzorgers kunnen kampen met stress en zelfs zo belast zijn dat hun functioneren in gevaar komt. Dat blijkt uit een (niet-representatieve) online peiling van ANBO onder bijna 4000 oudere Nederlanders (leden en niet-leden van ANBO). Ongeveer één op de tien ondervraagden met verplichtingen - betaald werk, vrijwilligerswerk, oppaswerkzaamheden, mantelzorg etc. - zegt zoveel stress te ervaren dat het functioneren in gevaar komt. Trouw schrijft vandaag uitgebreid over dit onderwerp.

Er zijn amper cijfers over stress en burn-out bij senioren, zo bleek uit het verdiepende onderzoek van Trouw. Hoogleraar en psychiater Witte Hoogendijk van het Erasmus MC zegt in Trouw dat het komt omdat de redenen van een burn-out pas sinds kort ook in de privésfeer gezocht worden, niet zozeer op werk. "En ouderen zijn natuurlijk minder met betaald werk bezig, terwijl ze in de privésfeer wel degelijk stress kunnen hebben." 

Ondanks gebrek eraan voelen mensen verplichting Nederland drijft voor een groot deel op vrijwilligers. Bijna de helft van alle Nederlanders zet zich actief vrijwillig in voor sportverenigingen, de kerk, maatschappelijke organisaties zoals ANBO, in de wijk of anderszins, zo blijkt uit onderzoek van het CBS (2016). In 2015 gaf bijna 15 procent van de Nederlanders van 16 jaar of ouder mantelzorg aan een bekende uit zijn of haar omgeving, zoals een partner, kind of vriend. Dit komt neer op ongeveer 2 miljoen mensen, die vaak ook andere (vrijwillige) verplichtingen hebben. Eén op de zeven vindt zichzelf overbelast. Veel bezigheden, zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk op oppaswerk, is in principe vrijwillig, maar voelen vaak niet als een keuze. “We krijgen veel telefoontjes van grootouders die met die vraag van hun kinderen zitten", zegt ANBO-bestuurder Liane den Haan. "Ouders blijken vaak verbolgen over het feit dat opa en oma niet even op de kinderen willen letten. Wij raden die grootouders toch aan om af en toe nee te zeggen. Het is de verantwoordelijkheid van de ouders zelf om oppas te regelen, niet van de grootouders.”

Sandwich ANBO ziet al langer een verschuiving van de 'sandwich-generatie'. Den Haan: "We praatten over de sandwich generatie als het ging om ouders van thuiswonende kinderen, veelal met een baan, die ook enige vorm van zorg hadden voor de generatie boven hen. Maar nu er bij een hulp- of zorgvraag éérst gekeken wordt naar de sociale netwerk, verschuift dit. Nu zitten ook de zestigers en zeventigers in een sandwich, met hulp aan hun kinderen en kleinkinderen én hulp aan partners of oudere familie leden. Daar moeten gemeenten goed rekening mee houden en het netwerk groter maken dan alleen kinderen en kleinkinderen." 

Ook stress zónder werk Uit de peiling zei ruim 60 procent van de ondervraagden enige vorm van werkzaamheden te verrichten. Van de niet-actieve groep zegt ruim de helft dat dat een bewuste keuze en is als heel goed ervaren wordt. In twintig procent van de gevallen willen mensen juist actiever zijn, vanwege het gevoel meer te kunnen bijdragen aan de samenleving, uit verveling of omdat zij de inkomsten zouden verwelkomen. Van hen zegt acht procent dat het gebrek aan werkzaamheden ook stress geeft.

Onderzoeksverantwoording Dit onderzoek is gedaan tussen 18 januari en 25 januari, onder 34.000 leden en 28.000 niet-leden van ANBO. 3844 Mensen reageerden, wat een response rate van 6,2 procent betekent. 73 procent van de ondervraagden is lid van ANBO. Vrouwen en mannen zijn ongeveer even vaak respondent. De respondenten wonen overwegend in Zuid-Holland (20 procent) en Noord-Holland (17,7 procent).  84 procent van de ondervraagden is tussen de 61 en de 80 jaar oud. De enquête is opgesteld in samenwerking met Trouw en is uitgezet via het mailbestand van ANBO. De resultaten zijn niet gewogen of gecorrigeerd en derhalve niet representatief. 

Lees het hele rapport

Bron: anbo.nl